Meer dan tweehonderd advocaten hebben op donderdag 1 februari in toga geprotesteerd tegen de volgens hen ontoereikende financiering van gefinancierde rechtsbijstand. Tevergeefs, zo lijkt het, want de coalitiepartijen houden vast aan het ‘in beton gegoten’ regeerakkoord. Hierin is vastgelegd dat er geen cent extra komt voor de rechtshulp.
Minister Sander Dekker (Justitie en Veiligheid) wil de komende zomer met een plan komen om binnen het huidige stelsel tot verbeteringen te komen. Uitgangspunten daarbij zijn toegankelijkheid van het stelsel en een eerlijke beloning van advocaten.
Het vertrekpunt bij het debat was het rapport van de Commissie-Van der Meer. Hierin is berekend dat er 127 miljoen extra nodig is om advocaten een behoorlijk inkomen te bezorgen. De oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, SP en DENK probeerden de minister er vergeefs van te overtuigen dat hij meer geld moet vrijmaken voor rechtsbijstand.
Dekker is van mening dat extra geld er niet inzit, omdat Nederland al 400 miljoen euro uitgeeft aan rechtsbijstand, wat in verhouding meer is dan andere landen. De minister voor Rechtsbescherming, die erkent dat advocaten in het stelsel worden onderbetaald, wil liever het systeem zelf tegen het licht houden, in plaats van ‘aan de knoppen draaien’.
De bewindsman verwacht dat de oplossing vooral zit in beperking van de instroom. Nu lokken gemeenten nog te vaak procedures uit, meent Dekker, net als de NOvA. Andere maatregelen waar Dekker onderzoek naar wil laten doen zijn technologische innovatie, pro-deo werk door commerciële kantoren en inzet van paralegals. Ook zei Dekker dat mensen soms te snel, te vaak en te lang procederen. De minister vindt dat anderen dan advocaten eerst aan zet moeten komen bij de hulpverlening aan mensen die kampen met multiproblematiek. Hij wil over oplossingen praten met betrokken partijen zoals advocaten en de Raad voor Rechtsbijstand. Herhaaldelijk viel daarbij de zinsnede “Een kopje koffiedrinken.”
De uitkomst van het debat was teleurstellend voor de linkse oppositiepartijen, en ook voor de talrijke advocaten die eerst buiten op de Hofplaats en later binnen op de publieke tribune hun ongenoegen kenbaar maakten. Na het antwoord van de minister verlieten de advocaten onder aanvoering van algemeen deken Bart van Tongeren de zaal. “Uit protest tegen de inbreng van de minister,” zei Van Tongeren. “Wij hebben geen behoefte aan een kopje koffie. Er liggen drie vuistdikke rapporten over de rechtsbijstand. We willen daden zien!”