De griffierechten van 2019 zijn bekend. Zie onderstaande tabel (ook hier te vinden) of kijk op de site van de Rechtspraak.

De rechtbank Oost-Brabant werkt samen met de gemeente Eindhoven en het Openbaar Ministerie aan een ‘community court’, in Nederland ook wel een wijkrechtbank genoemd. Bij een dergelijke rechtbank gaat het meer dan bij ‘normale’ rechtbanken om de mens achter de rechtszaak. Er wordt bijvoorbeeld door de rechter ook bekeken of hij wat kan betekenen in het aanpakken van eventuele schuldenproblematiek.

Community courts zijn over komen waaien uit de Verenigde Staten, waar ze veel succes hebben. Naast (bijvoorbeeld) strafrechtelijke problemen is vaak sprake van schulden. Ook spelen dikwijls problemen in de sociale omgeving of ontbreekt een nuttige dagbesteding. De community courts proberen die multiproblematiek aan te pakken. Als problemen integraal, in samenwerking met lokale instanties, worden besproken leidt dat over het algemeen tot snellere en betere oplossingen. De rechter fungeert in het proces meer als ‘regisseur’. De bedoeling is dat de lokale ketenpartners samen met de mensen problemen oplossen. Mocht dat niet lukken, dan fungeert de formele rechtsgang als stok achter de deur.

Het project zit momenteel nog in de verkennende fase. Het is de bedoeling dat de definitieve plannen gepresenteerd worden in de eerste maanden van 2019.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met een motie van partijen D66 en de SP waarin de ministers van Justitie en Veiligheid worden opgeroepen de rechter een rol te geven bij megaschikkingen. Nu vinden dit soort zaken nog achter gesloten deuren plaats zonder toetsing van de rechter.

De rechtspraak pleit al langer voor een rol van de rechter bij schikkingen. Ieder jaar worden nog steeds veel rechtszaken buiten de rechter afgedaan. Het gaat dan bijvoorbeeld om de schikking van ING onlangs voor 775 miljoen euro, of de SBM offshore-zaak dit jaar. Het Openbaar Ministerie (OM) treft dan in zulke zaken een schikking met een bedrijf dat verdacht wordt van strafbare feiten, waardoor toetsing van de rechter uitblijft.

Door de rechter bestraft

Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak zei eerder: ‘Het is belangrijk dat in een rechtsstaat wetten en regels effectief worden gehandhaafd. En vooral dat iedereen er op kan vertrouwen dat mensen die de regels overtreden, worden opgepakt door de politie, vervolgd door het OM en door de rechter worden bestraft. In het bijzonder geldt dat voor zaken met een grote maatschappelijke impact.’

Bij de rechtbank Noord-Nederland wordt een proef met een videorechter wegens succesverlengd tot einde van het jaar. Het bestuur heeft daartoe besloten na evaluatie van de proef. Verwacht wordt dat de videorechter daarna een structurele dienst wordt.

De proef houdt in dat bewindzaken binnen de gemeente Emmen middels een videoverbinding inhet gemeentehuis door betrokkenen bij te wonen zijn. De proef ging in oktober 2016 van start en bleek erg succesvol, zo meldde de Rechtspraak: Het gemeentehuis is voor de meeste mensen vertrouwder dan een rechtbank.’ Daarnaast bespaarthet reistijd en reiskosten. Ook bleek dat mensen het vaak minder eng vinden om via eenbeeldscherm contact met de rechter te hebben. De videorechter vergroot de toegangnaar de rechter voor een kwetsbare groep mensen, daar doen we het voor.

De proef zou eigenlijk tot 1 juni duren. Betrokkenen en hunbewindvoerders bleken zo enthousiast dat de proef nu met een half jaar wordt verlengd.De verwachting is dat we de videorechter na die verlenging als structurele dienst kunnenaanbieden. Hopelijk gaan meer gerechten gebruikmaken van deze dienst.De videorechter is n van de initiatieven waarmee de Rechtspraak het rechttoegankelijker en effectiever wil maken.